W poprzednim wpisie dowiedzieliście się czym są znaki towarowe i jak wygląda ich ochrona, a w tym przedstawię wam nieco dokładniej poszczególne rodzaje znaków towarowych.
Pierwszy rodzaj znaku, o jakim sobie powiemy, to znak słowny. Znak słowny składa się wyłącznie ze słów lub liter alfabetu - dużych i małych, cyfr, innych standardowych znaków typograficznych bądź ich kombinacji zapisanych w standardowym układzie bez użycia kolorów i jakichkolwiek elementów graficznych. Często tym rodzajem znaku są chronione nazwy firm, produktów bądź usług. Jako przykład słownego znaku towarowego można wymienić: ORLEN, GOOGLE, Zalando, ADIDAS, JUST DO IT, PTASIE MLECZKO.
Kolejny rodzaj znaku towarowego, znak graficzny, składa się z niestandardowych znaków typograficznych, określonego układu elementów graficznych albo samych elementów graficznych. W przypadku znaku graficznego, w przeciwieństwie do znaku słownego, dozwolone jest używanie kolorów. Znakiem graficznym może być obraz albo grafika przedmiotu, rośliny, zwierzęcia lub obiektu nie tylko w jego naturalnej postaci, ale również w postaci fantazyjnej. Poniżej przykładowe znaki graficzne, które na pewno kojarzycie:
Znak słowno-graficzny to zestawienie elementów słownych i graficznych i tak jak w przypadku znaków graficznych dozwolone jest używanie kolorów. Znakiem słowno-graficznym mogą być: kombinacja elementów słownych i graficznych, elementy słowne zapisane niestandardową, fantazyjną czcionką, w kolorze albo w niestandardowym układzie, litery inne niż łacińskie, a także ich kombinacja, na przykład:
Natomiast znak przestrzenny składa się z trójwymiarowego kształtu i najczęściej przedstawia kształt opakowania towaru bądź samego towaru. Jednak, aby wspomniany kształt mógł zostać objęty ochroną, musi on znacząco odbiegać od standardów rynkowych. Znak przestrzenny może składać się również z kombinacji kształtu i innych elementów np. słownych czy graficznych. Co ciekawe, w ostatnich latach kilku firmom, m.in. Apple, udało się zastrzec jako znak towarowy w formie przestrzennej charakterystyczny wygląd ich sklepów. Poniżej przygotowałam dla was kilka przykładowych znaków przestrzennych, w tym właśnie jeden wygląd sklepu:
Kolejnym ciekawym rodzajem znaku towarowego jest kolor. Znak ten składa się tylko i wyłącznie z jednego koloru bądź kombinacji kolorów bez konturów. Reprodukcja koloru bądź kombinacji kolorów powinna nie mieć zaznaczonych konturów i powinna w sposób jednolity i z góry ustalony ukazywać usytuowanie i proporcje kolorów ułożonych w określony sposób wraz ze wskazaniem kolorów poprzez odniesienie do powszechnie uznawanego kodu koloru. Jednak należy pamiętać, że oznaczenie, które poza kolorem zawiera inne elementy, nie zostanie uznane za kolor, a za inny rodzaj znaku np. słowno-graficzny, gdy do koloru dodamy słowo.
Znak pozycyjny natomiast przedstawia umieszczenie znaku na towarze. Graficzne przedstawienie znaki musi dokładnie ukazywać rozmieszczenie znaku oraz jego rozmiar bądź proporcję względem towaru, na którym jest umieszczony. Co istotne, elementy, które nie stanowią przedmiotu zgłoszenia, w reprodukcji powinny być zaznaczone za pomocą linii przerywanych. Jednak, aby posiadać charakter odróżniający, czyli nadawać się do odróżnienia w obrocie towarów jednego przedsiębiorstwa od pozostałych, znak pozycyjny musi znacznie odbiegać od normy lub zwyczajów danego sektora towarów czy usług (wyrok z dnia 12.2.2004, C-218/01, Perwoll, EU:C:2004:88, § 49).
Innym ciekawym rodzajem znaku towarowego jest znak dźwiękowy, który jak sama nazwa wskazuje, składa się wyłącznie z dźwięku bądź kombinacji dźwięków. Znak ten przedstawia się w formie pliku audio albo zapisu nutowego, ponieważ jedynie te dwie formy umożliwiają ustalenie jasnego i dokładnego przedmiotu ochrony. Dźwięki, które zapewne kojarzycie, a nawet nie wiedzieliście, że są znakami towarowymi to na przykład: ryk lwa z Metro-Goldwyn-Mayer Lion Corporation, odgłosy wydawane przez Tarzana, intro z 20th Century Fox, muzyka używana w reklamach Haribo czy dźwięk wykorzystywany w reklamach Audi.
Znak stanowiący deseń zawiera natomiast zestaw powtarzających się w określonym porządku elementów. Najczęściej znak ten dotyczy takich towarów jak tkaniny, odzież, tapety, płytki, biżuteria czy galanteria skórzana. Co istotne, znak ten aby mógł zostać zapamiętany przez odbiorców, nie może być zbyt złożony, skomplikowany bądź banalny (wyrok z dnia 09/10/2002, T-36/01, Glass pattern, EU:T:2002:245, § 28).
Znak ruchomy przedstawia sekwencję ruchów następujących po sobie obrazów. Poza samym ruchem znak w tej formie może zawierać elementy graficzne, słowa lub animowane postaci. Znak ten przedstawia się w zgłoszeniu za pomocą pliku wideo bądź za pomocą serii następujących po sobie nieruchomych obrazów ukazujących ruch lub zmianę układu, na przykład: pojawiający się napis HBO na ekranie, znak Vizir firmy The Procter & Gamble czy sekwencja ściskających się rąk Nokii.
Kolejny rodzaj znaku, znak multimedialny, składa się z kombinacji obrazu i dźwięku bądź przechodzi w kombinację obrazu i dźwięku. Dodatkowo taki znak, poza obrazem i dźwiękiem, może zawierać także słowa i elementy graficzne. Znak multimedialny przedstawia się tylko i wyłącznie w formie pliku audiowizualnego zawierającego wspomnianą wyżej kombinację. Przykładowe znaki multimedialne to: „cieszynka” Krzysztofa Piątka, intro Studio Canal + czy znak firmy Callaghan.
Hologram jest to natomiast oznaczenie graficzne bądź słowno-graficzne, którego wygląd zmienia się w zależności od kąta pod jakim na to oznaczenie patrzymy. Znak taki przedstawia się w formie pliku wideo bądź przedstawienie graficzne/fotograficzne zawierająca ujęcia niezbędne do właściwego ukazania efektu holograficznego np. EUTM 017993401 i EUTM 012383171.
Do czynienia ze znakami innymi mamy wtedy, gdy znak towarowy nie odpowiada żadnemu z wcześniej wspomnianych rodzajów znaków. Znak taki trzeba przedstawić w taki sposób, aby nadawał się on do odtworzenia w rejestrze w sposób wyraźny, precyzyjny, odrębny, łatwo dostępny, zrozumiały, trwały i obiektywny. Tylko wtedy możliwe będzie precyzyjne określenie przedmiotu ochrony. Przykładem takiego znaku innego jest zapach, jednak w obecnym momencie na znaki zapachowe oraz smakowe nie udziela się ochrony, ponieważ przedłożenie próbek nie stanowi odpowiedniej reprezentacji znaku, której sam opis nie może zastąpić. Jedyny znak zapachowy, jaki dotychczas uzyskał ochronę, to znak EUTM 000428870, czyli zapach świeżo skoszonej trawy służący do oznaczania piłek tenisowych.
Jak możecie zauważyć, znaki towarowe przyjmują bardzo różnorodne formy od prostych napisów przez kolory i desenie aż po bardziej złożone znaki multimedialne. Ponadto większość z nich spotykamy każdego dnia w sklepie, domu czy nawet po prostu korzystając z naszego telefonu i komputera, co po raz kolejny potwierdza moje stwierdzenie z pierwszego wpisu na blogu, że jesteśmy w życiu otoczeni przedmiotami własności przemysłowej.
Literatura:
[1] https://euipo.europa.eu/ohimportal/pl/trade-marks-examples
[2] https://wzoryprzemyslowe-blog.pl/rodzaje-znakow-towarowych-przyklady/
[3] https://ipidea.pl/rodzaje-znakow-towarowych.html
[4] https://znakitowarowe-blog.pl/rodzaje-znakow-towarowych-odmiany/
[5] https://www.parp.gov.pl/component/content/article/68865:nietypowe-znaki-towarowe-rodzaje-znakow-i-jak-je-mozna-przedstawic
[6] https://ipidea.pl/rodzaje-znakow-towarowych.html
mgr Paulina Pater
Rzecznik Patentowy
Politechnika Lubelska
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 "PL2022 - Zintegrowany Program Rozwoju Politechniki Lubelskiej" POWR.03.05.00-00-Z036/17