Blog

     Kolejnymi obok wzorów przemysłowych wytworami chronionymi przez Prawo własności przemysłowej są oznaczenia geograficzne. Oznaczenia geograficzne to oznaczenia słowne odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub kraju, które identyfikują towar jako pochodzące z tego terenu, jeżeli określona jakość, dobra opinia lub inne cechy towaru są przypisywane przede wszystkim pochodzeniu geograficznemu tego towaru (art. 174 p.w.p.). Oznaczenia geograficzne przyciągają nabywcę do towarów, które są nimi oznaczone poprzez pewne wyobrażenia co do ich jakości, smaku czy korzyści zdrowotnych w powiązaniu z miejscem powstania tych towarów. Mówiąc wprost, nabywca towaru, widząc na nim oznaczenie geograficzne, powiązuje myślowo to oznaczenie z tym towarem i ponadto z konkretnym miejscem pochodzenia. Jednakże w przeciwieństwie do znaków towarowych, o których będziemy mówić w kolejnych wpisach, oznaczenia geograficzne nie wskazują na pochodzenie towaru od określonego producenta.

     Samo ogólne pojęcie oznaczenia geograficznego zostało na gruncie Prawa własności przemysłowej podzielone na dwa następujące rodzaje (art. 175 ust. 1 p.w.p.):

• nazwy regionalne, które służą do wyróżniania towarów pochodzących z określonego terenu oraz posiadających szczególne właściwości, które wyłącznie lub w przeważającej mierze zawdzięczają oddziaływaniu środowiska geograficznego obejmującego łącznie czynniki naturalne i ludzkie, których wytworzenie albo przetworzenie następuje na tym terenie,
• oznaczenia pochodzenia, które służą do wyróżniania towarów pochodzących z określonego terenu i posiadających pewne szczególne właściwości albo inne cechy szczególne przypisywane pochodzeniu geograficznemu, czyli terenowi, gdzie zostały wytworzone bądź przetworzone.

     Ponadto, przez oznaczenia geograficzne rozumie się również oznaczenia, które są stosowane dla towarów wytworzonych z surowców lub półproduktów, które pochodzą z określonego terenu, a teren ten jest większy niż teren wytworzenia lub przetworzenia towaru, jeśli te surowce lub półprodukty są przygotowywane w szczególnych warunkach i istnieje system kontroli przestrzenia tych warunków (art. 175 ust. 2 p.w.p.).  

     Natomiast jeśli chodzi o ochronę oznaczeń geograficznych, to Urząd Patentowy RP udziela na nie prawa z rejestracji. Prawo z rejestracji oznaczenia geograficznego obejmuje terytorium RP, jest bezterminowe i powstaje od daty dokonania wpisu przez Urząd Patentowy RP do rejestru oznaczeń geograficznych. W przeciwieństwie do wszystkich innych praw własności przemysłowej prawo do korzystania z oznaczenia geograficznego przysługuje określonej grupie podmiotowej tj. podmiotom wskazanym w zgłoszeniu spełniającym określone warunki przewidziane dla towarów oznaczanych konkretnym oznaczeniem geograficznym oraz podmiotom, które nie zostały w zgłoszeniu wskazane, ale wskazane warunki spełniają, a nie indywidualnie określonemu podmiotowi. Natomiast osoby, których towary nie spełniają warunków stanowiących podstawę udzielenia prawa z rejestracji na oznaczenie geograficzne, takiego oznaczenia nie mogą używać na terytorium RP. Dotyczy to również sytuacji, w których to używanie nie ma na celu wskazywania pochodzenia geograficznego towarów bądź gdy rzeczywiste miejsce wytworzenia towaru jest wskazane, a także używania z dodatkami wskazującymi na rodzaj wyrobu np. naśladownictwo czy sposób.

     W związku z powyższym, nasuwa się pytanie czy w jakiś sposób można rozpoznać, że dane oznaczenie na towarze jest zarejestrowane jako oznaczenie geograficzne? Otóż osoby uprawnione do oznaczania towarów zarejestrowanym oznaczeniem geograficznym mogą umieścić na towarze następujące określenia: literę „G” wpisaną w okrąg w sąsiedztwie oznaczenia albo hasło „Zarejestrowane oznaczenie geograficzne”.

     Na zakończenie chciałabym wspomnieć, że mimo istnienia polskich przepisów chroniących własność przemysłową, od momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej znacząca część oznaczeń geograficznych jest chroniona bezpośrednio rozporządzeniami unijnymi. Więcej informacji na temat oznaczeń geograficznych w świetle prawa unijnego możecie znaleźć TUTAJ. A jeśli jesteście ciekawi jakie mamy oznaczenia geograficzne w Unii Europejskiej, to możecie skorzystać z tej wyszukiwarki. Natomiast polskie produkty zarejestrowane jako chronione nazwy pochodzenia to np. bryndza podhalańska, redykołka, oscypek czy podkarpacki miód spadziowy, a jako chronione oznaczenia geograficzne mamy zarejestrowane takie produkty jak cebularz lubelski, czosnek galicyjski, kołocz śląski, rogal świętomarciński i obwarzanek krakowski. Myślę, że niejeden z tych produktów jest wam znany przynajmniej ze słyszenia, a część z nich może nawet sami próbowaliście, a to tylko kilka z wielu oznaczeń, jakie można znaleźć we wspomnianej wyszukiwarce.

 mgr Paulina Pater
Rzecznik Patentowy
Politechnika Lubelska